Αρκετοί είναι οι ιδιοκτήτες και οι ενοικιαστές που αναζητούν τα δικαιώματα τους όταν πρόκειται να λήξει η μίσθωση που έχουν υπογράψει. Ακόμη και σε μη ιδιάζουσες περιπτώσεις, αν όλα έχουν πάει καλά με την ενοικίαση του ακινήτου και κοντεύει να λήξει το συμβόλαιο, πολλοί αναρωτιούνται ποιες είναι οι ευθύνες τους ώστε να είναι καλυμμένοι. Ας δούμε λοιπόν τι ορίζει ο νόμος και ποια είναι τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις του ιδιοκτήτη και του ενοικιαστή μετά τη λήξη του συμβολαίου.

1. Απόδοση μισθίου στη συμφωνηθείσα κατάσταση

Μετά το πέρας του συμφωνημένου μισθωτικού χρόνου, ο ενοικιαστής οφείλει να παραδώσει το ακίνητο στην κατάσταση που το παρέλαβε ή στη κατάσταση που συμφώνησε με τον ιδιοκτήτη κατά την υπογραφή του μισθωτηρίου (ΑΚ άρθρο 599 παρ. 1).

Αξίζει να σημειωθεί ωστόσο πως σύμφωνα με το άρθρο 592 του Αστικού Κώδικα, ο ενοικιαστής δεν ευθύνεται για τυχόν φθορές που προκλήθηκαν στο μίσθιο λόγω της συνήθης και καθημερινής χρήσης, εκτός κι αν υπογράψει σε διαφορετικούς όρους με τον ιδιοκτήτη κατά τη σύναψη του συμφωνητικού. Τότε ισχύει ό,τι έχει συμφωνηθεί ρητά στο μισθωτήριο.

2. Κάλυψη φθορών πέρα από τη συνήθη χρήση

Οι φθορές που μπορεί να προκληθούν σε ένα ακίνητο που μισθώνεται είναι δύο ειδών: οι φυσικές φθορές από τη συνήθη χρήση και οι φθορές που συνέβησαν εκτός της συμφωνημένης χρήσης.

Σε γενικές γραμμές, οι φυσικές φθορές του μισθίου που προέρχονται από την καθημερινή χρήση βαρύνουν τον ιδιοκτήτη του ακινήτου. Ωστόσο, όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, αν κατά τη σύμβαση του μισθωτηρίου, ιδιοκτήτης και ενοικιαστής συμφωνήσουν πως ο πρώτος δεν φέρει την ευθύνη για οποιαδήποτε ζημιά προκληθεί στο ακίνητο, τότε αυτό παρέχει στον εκμισθωτή τη νομική κάλυψη να απαλλαγεί από την ευθύνη των επισκευών που του ορίζει ο νόμος.

Όσον αφορά τις φθορές που προκλήθηκαν εκτός της συμφωνημένης χρήσης του μισθίου, τότε για αυτές ευθύνεται ο μισθωτής. Οποιαδήποτε ζημιά προκληθεί στο ακίνητο η οποία οφείλεται σε υπαιτιότητα του ενοικιαστή και υπερβαίνει τη συνήθη χρήση του μισθίου, τότε την υποχρέωση για την αποκατάσταση της αναλαμβάνει ο μισθωτής.

3. Λήξη της μίσθωσης: Αποχώρηση ενοικιαστή

Αν και ο ιδιοκτήτης και ο μισθωτής ενός ακινήτου είναι ελεύθεροι να συμφωνήσουν στη διάρκεια της μίσθωσης που επιθυμούν, ο νόμος ορίζει κάποιες ειδικές περιπτώσεις. Για παράδειγμα, όταν πρόκειται για μίσθωση πρώτης κατοικίας, αυτή έχει ως ελάχιστη διάρκεια τα τρία έτη. Η διάρκεια αυτή είναι υποχρεωτική τόσο για τους ιδιοκτήτες όσο και για τους ενοικιαστές, ακόμα και αν έχει συμφωνηθεί βραχύτερος ή αόριστος χρόνος.

Μετά λοιπόν από τη λήξη της μίσθωσης και σε περίπτωση που δεν υπάρξει παράταση ή ανανέωση της μίσθωσης, ο ενοικιαστής οφείλει να παραδώσει το ακίνητο στην κατάσταση που αναλύσαμε παραπάνω. Πρέπει να αφαιρέσει όλα τα προσωπικά του αντικείμενα, να διαφυλάξει την κατάσταση του ακινήτου που συμφώνησε να διατηρεί και να αποχωρήσει από τον χώρο. Τελευταία ενέργεια είναι εκείνος και ο ιδιοκτήτης να δηλώσουν τη λήξη της μίσθωσης στο Taxisnet.

Σε περίπτωση που ο ενοικιαστής θέλει να αποχωρήσει πρόωρα από τη μίσθωση χωρίς νόμιμο ή συμβατικό δικαίωμα, θα πρέπει να επικοινωνήσει με τον ιδιοκτήτη για να τον ενημερώσει σχετικά. Η ειδοποίηση θα πρέπει ιδανικά να γίνει αρκετούς μήνες πριν την αποχώρηση και η τροποποίηση της μίσθωσης θα πρέπει να συμφωνηθεί εγγράφως. Ωστόσο, αν ο ιδιοκτήτης δεν συμφωνήσει στην πρόωρη αποχώρηση τότε ισχύει η ελάχιστη διάρκεια των τριών ετών και ο ενοικιαστής υποχρεούται να καταβάλει το συμφωνημένο μίσθωμα στον ιδιοκτήτη για την υπολειπόμενη διάρκεια, μέχρι τη λήξη της συμφωνίας.

Παρόλα αυτά, υπάρχουν περιπτώσεις κατά τις οποίες ο μισθωτής μπορεί να αποχωρήσει και να καταγγείλει τη μισθωτική σχέση αν συντρέχουν ορισμένοι λόγοι που προβλέπονται από το νόμο. Αυτοί είναι:

1. Εάν δεν παραχωρήθηκε η χρήση του μισθίου στον ενοικιαστή, ή αν αυτή του αφαιρέθηκε μεταγενέστερα (άρθρο 585 ΑΚ).

2. Αν η χρήση του μισθίου θέτει σε άμεσο ή απειλούμενο κίνδυνο την υγεία του μισθωτή ή των οικείων του (άρθρο 588 ΑΚ).

3. Σε περίπτωση που ο ενοικιαστής είναι δημόσιος υπάλληλος και μετατίθεται (άρθρο 613 ΑΚ).

4. Όταν η μίσθωση είναι εφ’ όρου ζωής ή συμβατικού χρόνου πέραν της τριακονταετίας, εφόσον συμπληρώθηκαν τριάντα έτη από την έναρξη της ισχύος της (άρθρο 610 ΑΚ).

5. Αν συντρέχει σπουδαίος λόγος που εμποδίζει τη συνέχιση της μίσθωσης σύμφωνα με τις αρχές της καλής πίστης και των χρηστών ηθών.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την πρόωρη αποχώρηση του ενοικιαστή από τη συμφωνημένη μίσθωση, ενημερώσου αναλυτικά εδώ.

4. Λήξη της μίσθωσης: Παραμονή ενοικιαστή

Αν ο ενοικιαστής επιθυμεί να παραμείνει στο ακίνητο και να ανανεώσει τη μίσθωση, τότε μπορεί να ενημερώσει σχετικά τον ιδιοκτήτη. Εκείνος φυσικά έχει το δικαίωμα να αρνηθεί και να απαιτήσει την αποχώρηση του από το μίσθιο, ή αν το επιθυμεί, να παρατείνει τη διάρκεια της μίσθωση υπογράφοντας μια νέα συμφωνία. Σε αυτή, ιδιοκτήτης και ενοικιαστής έχουν το δικαίωμα να επαναδιαπραγματευθούν όλους τους όρους που περιλάμβανε η προηγούμενη συμφωνία. Στη συνέχεια, ο ιδιοκτήτης υποβάλλει τη δήλωση στο Taxisnet ώστε να αντικατοπτρίζει τη νέα διάρκεια της μίσθωσης.

Σε περίπτωση που η σύμβαση έχει λήξει και ο ενοικιαστής συνεχίζει να κάνει χρήση του μισθίου εν γνώση του ιδιοκτήτη, ο οποίος όμως δεν εναντιούται, τότε μιλάμε για σιωπηρή ανανέωση. Ωστόσο, ο ιδιοκτήτης έχει το δικαίωμα να καταγγείλει τη μίσθωση ανά πάσα στιγμή και ο ενοικιαστής οφείλει τότε να εγκαταλείψει το ακίνητο, εκτός κι αν έχουν συμφωνήσει διαφορετικά στο μισθωτήριο (π.χ. πρόβλεψη για έγγραφη προειδοποίηση εκκένωσης ακινήτου με περιθώριο 30-60 ημερών).

5. Επιστροφή εγγύησης

Η λειτουργία της εγγύησης καθορίζεται ελεύθερα από τα συμβαλλόμενα μέρη και δεν υπάρχει ειδικός νόμος που να ρυθμίζει την επιστροφή της κατά τη λήξη της μίσθωσης. Ο ιδιοκτήτης και ο ενοικιαστής είναι ελεύθεροι να διαπραγματευτούν το αν θα υπάρξει εγγύηση, ποιο θα είναι το ύψος της, ποια η διαχείριση της αλλά και πώς αυτή θα επιστραφεί κατά τη λήξη της μίσθωσης.

Σε περίπτωση που ο ενοικιαστής καταβάλλει ένα ορισμένο χρηματικό ποσό ως εγγύηση στον ιδιοκτήτη, τότε μπορεί να ζητήσει την επιστροφή του κατά τη λήξη της μίσθωσης, εφόσον δεν έχουν δημιουργηθεί χρέη ή ζημιές που να τον επιβαρύνουν.

Τα χρέη σε απλήρωτους λογαριασμούς είναι κάτι που μπορεί εύκολα να διαψευστεί ή και να διορθωθεί. Αρκεί η προσκόμιση των αποδείξεων πληρωμής ή η έγκαιρη τακτοποίηση των χρεών για να δώσουν στον ενοικιαστή το δικαίωμα να ζητήσει την επιστροφή της εγγύησης, εφόσον πράγματι ο ιδιοκτήτης δεν υπέστη καμία ζημιά από τις απλήρωτες οφειλές.

Οι φθορές από τη συνήθη χρήση του μισθίου καθώς και πέρα από αυτή μπορούν να δώσουν στον ιδιοκτήτη τον λόγο για να παρακρατήσει την εγγύηση. Μιας και είναι ιδιαίτερα δύσκολο να διαπιστωθεί αν οι φθορές που συνέβησαν στο ακίνητο είναι λόγω της κακής μεταχείρισης του μισθωτή ή προκλήθηκαν από φυσικά αίτια, προτείνουμε στους ενοικιαστές και τους ιδιοκτήτες να αναγράφουν ξεκάθαρα στο μισθωτήριο ποιος είναι υπεύθυνος για κάθε ζημιά που προκαλείται στο ακίνητο αλλά και να προχωρούν σε εντατικούς ελέγχους πριν τη μίσθωση.

Η ΗΟΜΙ δίνει την τέλεια λύση στους ιδιοκτήτες και τους ενοικιαστές! Οι υπηρεσίες της ΗΟΜΙ είναι εντελώς δωρεάν για τους ενοικιαστές ενώ η χρέωση για τους ιδιοκτήτες είναι μόλις μισό ενοίκιο.

Λάβε την έγκυρη γνώμη των ειδικών της HOMI σχετικά με την ενοικίαση σου και κάνε μια ασφαλή και συμφέρουσα κίνηση.

> Αν είσαι ιδιοκτήτης, ενημερώσου για όλα τα πλεονεκτήματα της συνεργασίας σου με τη ΗΟΜΙ. Διαθέτουμε μια ευρεία λίστα με ενοικιαστές που αναζητούν το δικό σου διαμέρισμα!

> Αν είσαι ενοικιαστής, αναζήτησε τα διαθέσιμα ακίνητα στην πλατφόρμα της ΗΟΜΙ, βρες αυτό που σου ταιριάζει και επικοινώνησε απευθείας με τον ιδιοκτήτη!