Για όλους – και κυρίως για όσους σχετίζονται με την ελληνική αγορά ακινήτων – η πανδημία του κορονοϊού έχει δημιουργήσει πολλαπλά ερωτήματα. Τόσο οι επαγγελματίες του χώρου όσο και οι ιδιώτες που θέλουν να επενδύσουν στην αγορά ακινήτων βιώνουν, εδώ και αρκετούς μήνες, ένα αβέβαιο κλίμα. Ορισμένοι αναγκάζονται να αναβάλλουν τις αγοραστικές τους αποφάσεις, άλλοι βιώνουν το αντίκτυπο μιας μειωμένης αγοράς, ενώ όλοι αναρωτιούνται πώς θα είναι η επόμενη μέρα. Ας δούμε όμως πώς ο κορονοϊός έχει επηρεάσει την αγορά ακινήτων μέχρι σήμερα.

Τα δεδομένα του 2020

Πώς ο κορονοϊός έχει επηρεάσει την αγορά ακινήτων;

Τα αποτελέσματα που καταγράφονται στην ελληνική αγορά ακινήτων τους τελευταίους μήνες, από την αρχή της έξαρσης του ιού (Μάρτιος 2020), είναι ακριβώς αυτά που θα μπορούσε κανείς να προβλέψει, λαμβάνοντας υπόψη τα περιοριστικά μέτρα και τις παγκόσμιες αλλαγές που υφίστανται. Συγκεκριμένα, με την παγκόσμια οικονομία να επιβραδύνει ρυθμούς επί ένα ολόκληρο έτος, ο αριθμός των συναλλαγών στην αγορά ακινήτων υπέστη σημαντική μείωση.

Για να μιλήσουμε με αριθμούς, ο δείκτης τιμών οικιστικών ακινήτων στην Αθήνα σημείωσε άνοδο της τάξης του 7.4% σύμφωνα με τα δεδομένα που δημοσίευσε πρόσφατα η Τράπεζα της Ελλάδος. Την ίδια στιγμή, οι τελευταίες έρευνες αποδεικνύουν αύξηση των εκδόσεων στεγαστικών δανείων. Ο αριθμός των δανείων ανέβηκε στα 687 εκατομμύρια ευρώ το 2020, από τα 625 εκατομμύρια που ήταν το προηγούμενο έτος.

Παράλληλα, οι απαγορεύσεις εισόδου και το κλείσιμο των συνόρων περιόρισαν ένα μεγάλο μέρος των ενδιαφερόμενων ξένων επενδυτών να έρθουν στην Ελλάδα ή να ολοκληρώσουν τις αγορές ακινήτων στη χώρα μας. Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής, από τις αρχές του 2020 ως τις 5 Ιανουαρίου 2021 σημειώθηκαν μόλις 403 νέες άδειες σε ξένους επενδυτές αγοραστές ακινήτων, στη βάση του προγράμματος Golden Visa. Το 2019, οι άδειες αυτές έφτασαν τις 2.239, αποφέροντας στη χώρα κεφάλαια τουλάχιστον 2 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με τον Πρόεδρο του Πανελλαδικού Δικτύου E-Real Estate κ. Μπάκα, οι ουσιαστικές απώλειες από το πρόγραμμα της Golden Visa το 2020 είναι κατά 95% υψηλότερες σε σχέση με το 2019.

Ο περιορισμός των μετακινήσεων, ωστόσο, δεν επηρεάζει μόνο τις επενδύσεις του προγράμματος Golden Visa. Η μείωση της τουριστικής μετακίνησης καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους έφερε τεράστια μείωση στη ζήτηση ακινήτων βραχυπρόθεσμης μίσθωσης. Έτσι, ιδιοκτήτες που είχαν υπολογίσει σε εισοδήματα από την ενοικίαση εξοχικών ή και αστικών ακινήτων σε τουρίστες, βρέθηκαν αντιμέτωποι με μια πρωτοφανή έλλειψη ενδιαφέροντος.

Τα περιοριστικά μέτρα που κηρύσσει η κυβέρνηση έρχονται να επιδεινώσουν την κατάσταση που αντιμετωπίζουν οι περισσότεροι ιδιοκτήτες. Η απαγόρευση των μετακινήσεων από νομό σε νομό, ή από δήμο σε δήμο, δυσκολεύει την εύρεση ενοικιαστών/αγοραστών, καθώς και τις επιδείξεις των ακινήτων. Έτσι, δεν είναι λίγοι οι ιδιοκτήτες εκείνοι που καταλήγουν να μένουν με άδεια διαμερίσματα και ανεκμετάλλευτες ευκαιρίες, αφού αδυνατούν να προσελκύσουν τους μισθωτές.

Λαμβάνοντας υπόψη πως η βραχυχρόνια μίσθωση αποτέλεσε λόγο αύξησης των μεταβιβάσεων ακινήτων στο κέντρο της Αθήνας τα τελευταία 4 χρόνια, η μείωση που υπέστη ο κλάδος το 2020 δεν άφησε ανεπηρέαστες τις μεταβιβάσεις. Σύμφωνα με τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων του δήμου Αθηναίων, οι μεταβιβάσεις το 2020 μειώθηκαν κατά 47,77% αγγίζοντας τον αριθμό των 3.171, όταν το 2019 ήταν 6.072.

Εκτιμήσεις για το 2021

Πώς ο κορονοϊός έχει επηρεάσει την αγορά ακινήτων;

“Συγκρατημένα αισιόδοξες” εμφανίζονται οι προβλέψεις των ειδικών για την αγορά ακινήτων στην Ελλάδα, κι αυτό γιατί η μελλοντική πορεία της πανδημίας είναι ακόμη αδύνατο να προσδιοριστεί. Ο κορονοϊός έχει αλλάξει τα δεδομένα στην αγορά ακινήτων. Πολλές συμβουλευτικές εταιρείες έχουν πλέον εντάξει στις εκτιμήσεις τους την αναφορά πως αυτές πραγματοποιούνται σε περιβάλλον "εκτιμητικής αβεβαιότητας". Ωστόσο, βασιζόμενοι στα στατιστικά στοιχεία του περασμένου έτους και στις αποδόσεις ορισμένων τμημάτων της αγοράς, οι εκτιμήσεις για το 2021 δείχνουν περισσότερο θετικές.

Σε πρόσφατη συνέντευξη, ο πρόεδρος του Ελληνικού Ινστιτούτου Εκτιμητικής κ. Χαραλαμπόπουλος, αναφέρθηκε σε αγορά κατοικίας τριών ταχυτήτων για το έτος 2021. Συγκεκριμένα, προσδιόρισε στασιμότητα στα ακίνητα τουριστικού ενδιαφέροντος και εξοχικών κατοικιών ενώ αναφέρθηκε σε απώλεια ζήτησης για τη πλειονότητα (του παλαιού αποθέματος) των ακινήτων της χώρας. Ωστόσο, εμφανίστηκε αισιόδοξος για ορισμένες συνοικίες και καινούργια διαμερίσματα, χαρακτηρίζοντας πως η ζήτηση εκεί αναμένεται να αυξηθεί.

Θετική εκτιμά την εικόνα της ελληνικής αγοράς και η εταιρία συμβούλων ακινήτων Danos/an alliance member of BNP Paribas Real Estate Group. Η εταιρία υποστηρίζει την άμεση βελτίωση της κινητικότητας σε ό,τι αφορά τις αγοραπωλησίες ακινήτων αμέσως μετά την άρση των περιοριστικών μέτρων. Για την Αθήνα συγκεκριμένα, αναφέρει πως οι περιοχές που έδειξαν τη μεγαλύτερη ανθεκτικότητα τη προηγούμενη περίοδο εν μέσω της πανδημίας, όπως τα νότια προάστια, θα κρατήσουν τη θετική αυτή απόδοση.

Παρόλη την πρωτοφανή αυτή κρίση, οι θετικές προβλέψεις των εκτιμητών δίνουν ένα τόνο αισιοδοξίας σε επενδυτές, αγοραστές και ιδιοκτήτες. Μένει ο χρόνος να αποδείξει την εγκυρότητα τους. Στο μεταξύ, παρακολουθούμε ανελλιπώς τις επιδράσεις που έχει ο κορονοϊός στην αγορά ακινήτων.