Οι πιο σημαντικές εξελίξεις στην αγορά ακινήτων την τελευταία εβδομάδα (11/08/2023) αφορούν τα εξής ζητήματα:
Μείωση των αιτήσεων δανείων το α' εξάμηνο του 2023
Η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) κατέγραψε μείωση 5,94% του ετήσιου ρυθμού μεταβολής των νέων συμβάσεων στη στεγαστική πίστη το α' εξάμηνο του '23, που υπογράφηκαν συμβάσεις αξίας €540 εκατ.
Η υποχώρηση των αιτήσεων για νέες δανειοδοτήσεις υπολογίζεται στο 20% συγκριτικά με το '22, και τώρα είναι η πρώτη φορά από το '16 που ξεκίνησε η ανοδική πορεία των δανειοδοτήσεων, που οι σχετικές πωλήσεις σημειώνουν πτώση συγκριτικά με την αντίστοιχη περσινή περίοδο.
Σύμφωνα με την ΤτΕ, αυτή η εξέλιξη οφείλεται στην αυστηροποίηση της νομισματικής πολιτικής από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, και στην αύξηση των επιτοκίων την περίοδο '19-'21.
Ωστόσο, σημειώνεται ότι με το στεγαστικό πρόγραμμα "Σπίτι μου" προβλέπεται εκταμίευση συνολικά €1 δισ. τους επόμενους 12 μήνες.
Η αγορά σύγχρονων ακινήτων στην Ελλάδα
Η κρίση της αγοράς ακινήτων στην Ελλάδα κατά την περίοδο '09-'17, οφείλεται για το μεγάλο έλλειμμα προσφοράς σύγχρονων επαγγελματικών ακινήτων, που έρχεται σε αντίθεση με την έντονη ζήτηση, με αποτέλεσμα να αντισταθμίζονται οι αναταραχές που σημειώνονται σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, λόγω των υψηλων επιτοκίων και του πληθωρισμού.
Η υψηλή ζήτηση για σύγχρονα ακίνητα στην Ελλάδα, διατηρεί τις αξίες και τα ενοίκια των ακινήτων σε υψηλό επίπεδο, με συνέπεια οι επενδυτές να μην δέχονται πίεση από τους πιστωτές τους.
Ωστόσο, σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες η αύξηση των τιμών κατά τη περίοδο αυτή οφείλεται στα στεγαστικά δάνεια με χαμηλά επιτόκια. Οι πρόσφατες αυξήσεις των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα οδηγούν στην υποχώρηση της ζήτησης, και την αύξηση της προσφοράς, προκαλώντας καθοδική πίεση στις τιμές και αυξάνοντας τον κίνδυνο χρεοκοπίας, υπό το βάρος του αυξημένου δανεισμού.
Έτσι, οι επενδυτές για να αντιμετωπίσουν τα αυξημένα επιτόκια, κάνουν συμβόλαια αντιστάθμισης επιτοκιακού κινδύνου, πρόωρη αποπληρωμή υφιστάμενου δανεισμού, ή και αξιοποίηση των δανειακών κεφαλαίων του Ταμείου Ανάκαμψης.
Εξελίξεις στο Κτηματολόγιο
Από τις 25/07/2023 λειτουργεί η πλατφόρμα ktimatologio.gov.gr, μέσω της οποίας οι ενδιαφερόμενοι πολίτες μπορούν να πραγματοποιήσουν ψηφιακή υποβολή των συμβολαίων τους.
Δεδομένου ότι μεγάλο μέρος των πράξεων καταχώρισης αφορούν συμβόλαια,προβλέπεται σημαντική διευκόλυνση για πολίτες και επαγγελματίες.
Επίσης, αναμένεται από 04/09/2023 να τεθεί σε λειτουργία η πλατφόρμα όπου οι πολίτες θα παίρνουν αριθμό προτεραιότητας ψηφιακά στο κινητό τους, για τη δια ζώσης εξυπηρέτηση τους στο Κτηματολόγιο, αποφεύγοντας την αναμονή.
Ωστόσο, η οριστικοποίηση της καταχώρισης μπορεί να διαρκεί 6-12 μήνες, και οι τράπεζες μέχρι την οριστικοποίηση δεν πραγματοποιούν εκταμιεύσεις. Συνεπώς, η αγορά ακινήτου με στεγαστικό δάνειο γίνεται ακόμα πιο δύσκολη.
Αυτό συμβαίνει λόγω των προβλημάτων λειτουργίας στο Κτηματολόγιο όπως υποστελέχωση, ανεπαρκείς υποδομές και πρώτες ύλες, έλλειψη οργάνωσης και δημόσιας διοίκησης, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται καθυστερήσεις στην εξυπηρέτηση.
Αύξηση του ορίου της Golden Visa
Παρά το ότι γίνονταν λόγος για πιθανή παράταση, τελικά από την 01/08/2023 τέθηκε σε εφαρμογή το νέο όριο των €500.000 για το πρόγραμμα Golden Visa, από τις €250.000 που ήταν αρχικά.
Το νέο όριο ισχύει για τους ξένους επενδυτές που αγοράζουν ακίνητα στην κεντρική, βόρεια και νότια Αττική, στη Θεσσαλονίκη, στη Μύκονο και στη Σαντορίνη.
Οι ξένες επενδύσεις συμβάλλουν στην αναβάθμιση του κτιριακού αποθέματος, και τη διατήρηση της δυναμικής του ενδιαφέροντος για επενδύσεις στην Ελλάδα. Ειδικά μετά την κατάργηση του προγράμματος στην Πορτογαλία, η Ελλάδα προσελκύει μεγάλη ζήτηση από ξένους επενδυτές.
Ωστόσο, η αύξηση του ορίου ενδέχεται να προκαλέσει κάμψη στις αγοραπωλησίες, εφόσον μειώνονται οι ευκαιρίες στις περιοχές την υψηλότερη ζήτηση, ενώ παραμένει αβέβαιο αν και πως θα επηρεαστούν τα έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού.
Σημειώνεται ότι το 2022 οι ξένες επενδύσεις στα ακίνητα εφτασαν στο επίπεδο των 1,97 δισ. ξεπερνώντας το ρεκορ του 2019 (1,45 δισ.).