Οι πιο σημαντικές εξελίξεις στην αγορά ακινήτων την τελευταία εβδομάδα (07/08/2023) αφορούν τα εξής ζητήματα:

Μέτρα περιορισμού της βραχυχρόνιας μίσθωσης

Σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες λαμβάνονται μέτρα για τη μείωση των ακινήτων που μισθώνονται βραχυχρόνια, λόγω του υπερτουρισμού και της αύξησης ενοικίων εξαιτίας έλλειψης ακινήτων. Στην Ελλάδα τα μέτρα που συζητούνται είναι ο περιορισμός των ακινήτων που ενοικιάζονται βραχυπρόθεσμα ανά ΑΦΜ, και το όριο ημερών μίσθωσης.

Σύμφωνα με τη ΗΟΜΙ, εκτιμάται ότι η έλλειψη ακινήτων οφείλεται κυρίως στο ότι 250 χιλ. κατοικίες είναι δεσμευμένες με κόκκινα δάνεια που βρίσκονται στα χέρια των funds, και στο ότι 350 χιλ. κατοικίες είναι εκτός αγοράς λόγω αποποίησης κληρονομιών το διάστημα '19-'21.

Με τα προτεινόμενα μέτρα για τον περιορισμό των βραχυπρόθεσμων μισθώσεων, υπολογίζεται ότι θα επανέλθουν στην αγορά μόνο 12 χιλ. αστικά ακίνητα στην Αθήνα για μακροπρόθεσμη ενοικίαση.

Αγορά ακινήτων με μετρητά και στεγαστικά δάνεια

Τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων έχουν αυξηθεί σημαντικά, χωρίς όμως να μειώνονται οι αγοραπωλησίες ακινήτων.

Η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) αναφέρει ότι η χρηματοδότηση για στέγαση μειώθηκε κατά €646 εκατ. το α' εξάμηνο του '23, σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του '22, λόγω των επιτοκίων.

Από την άλλη πλευρά, σημειώνεται και υψηλή ζήτηση για το στεγαστικό πρόγραμμα "Σπίτι Μου", η εκταμίευση του οποίου υπολογίζεται ότι το β' εξάμηνο θα φτάσει το € 1 δισ.

Ωστόσο, οι συναλλαγές ακινήτων δεν μειώθηκαν, καθώς το 80% των αγορών κατοικίας γίνονται με ιδιωτικά κεφάλαια και όχι με τραπεζική χρηματοδότηση.

Επίσης, σημαντικό μερίδιο αυτών των κεφαλαίων ανήκει στους επενδυτές του προγράμματος "Χρυσή Βίζα", καθώς το α' πεντάμηνο του '23 έγιναν αγοραπωλησίες αξίας €831 εκατ.

Εκτός σχεδίου δόμηση

Το ΥΠΕΝ πρόκειται να ξανά προτείνει νομοθετική ρύθμιση τον Σεπτέμβρη, με την οποία θα δίνεται η δυνατότητα δόμησης σε εκτός σχεδίου οικόπεδα άνω των 4 στρεμμάτων που έχουν κατατμηθεί πριν το 1985, ακόμα και εάν δεν έχουν "πρόσωπο" σε κοινόχρηστο δρόμο. Για τα μεταγενέστερα οικόπεδα προβλέπεται δυνατότητα δόμησης υπό όρους.

Ωστόσο το ΣτΕ απέκλεισε προκαταβολικά αυτή τη ρύθμιση, με την πρόσφατη απόφαση που λήφθηκε σε υπόθεση για εκτός σχεδίου οικόπεδο στην Άρτα.

Σημειώνεται ότι αυτή η απόφαση του ΣτΕ έχει ως αποτέλεσμα την απόκλιση της δυνατότητας έκδοσης οικοδομικής άδειας, με συνέπεια πολλοί ιδιοκτήτες να μην μπορούν να αξιοποιήσουν τις περιουσίες τους.

Παράταση στις δηλώσεις ιδιοκτησίας στο Κτηματολόγιο

Η προθεσμία υποβολής δήλωσης ακίνητης περιουσίας στο Κτηματολόγιο παίρνει παράταση μέχρι το τέλος του '23.

Οι ιδιοκτήτες που δεν δηλώσουν την ακίνητη περιουσία τους ακόμη και μετά την παρέλευση της νέας παράτασης, θα κληθούν να καταβάλουν πρόστιμα από τον Φεβρουάριο του '24. Τα εν λόγω πρόστιμα θα ισχύουν αναλογικά, δηλαδή θα υπολογίζονται από την αξια του ακινήτου και το χρόνο καθυστέρησης υποβολής της δήλωσης, και θα διαμορφώνονται από 300€ έως και 2.000€.

Στόχος της παράτασης είναι η διευκόλυνση των πολιτών, ώστε να μπορέσουν να καταχωρήσουν τα ακίνητα τους στο Κτηματολόγιο, χωρίς επιβάρυνση.

Ταυτόχρονα, παρατείνεται για τα επόμενα 2 χρόνια η απαγόρευση που αφορά το προσωπικό του Κτηματολογίου για μετακίνηση (π.χ. απόσπαση) σε άλλο φορέα του Δημοσίου, λόγω υποστελέχωσης.